Skip to content

“Je bezoekt een plek waar je
normaal nooit zou komen”

Voor Viceland maakte Michael Gruzuk (destijds hoofd digitaal bij VICE Canada en inmiddels senior director of content bij CBC News) in 2016 de immersieve 360°-documentaire Cut-Off. Het neemt de kijker mee op historisch bezoek: premier Justin Trudeau reist af naar Shoal Lake 40, een First Nations-reservaat in Canada dat geen toegang heeft tot schoon water. Volgens Gruzuk is de relatie tussen de afgelegen inheemse gemeenschappen en niet-inheemse Canadezen erg gecompliceerd: “Het is waarschijnlijk de grootste voortdurende kwestie waar wij als samenleving mee worstelen. Het verhaal is al zo vaak verteld. Daarom wisten we bij VICE dat we het op een andere manier moesten doen. Zo besloten we een VR-versie van de documentaire te maken.”

“Het verhaal is al zo vaak verteld – daarom moesten we het anders doen”

Onveilige wegen
In totaal is Gruzuk samen met zijn team zo’n acht maanden bezig geweest met de uitwerking van idee tot productie. Ze kwamen op plekken waar niet-inheemse Canadezen normaal gesproken niet komen – laat staan de premier. “De wegen er naartoe waren niet veilig genoeg, dus werd Trudeau ingevlogen per helikopter. Je kunt je voorstellen dat het invliegen van misschien wel de belangrijkste persoon van het land niet makkelijk was. Maar het was net zo bijzonder om gewone mensen de kans te geven om deze reis af te leggen. De meeste mensen zullen dat in het echt waarschijnlijk nooit kunnen doen.” Volgens Gruzuk was dit specifieke onderwerp juist daarom geschikt voor een immersieve productie. “Het geeft de kijker de mogelijkheid om ergens heen te gaan waar je alleen bijna niet kunt komen. Ik denk dat dit een belangrijk aspect is van dit type storytelling.”

“Het was bijzonder om gewone mensen de kans te geven om deze reis af te leggen”

Obstakels
Ondanks de vele positieve reacties op de VR-versie vindt Gruzuk de lineaire versie van het verhaal succesvoller. “Daarin ben je als journalist beter in staat om het verhaal te beheersen, om scènes, acties en reacties te structureren. De VR-versie miste deze structuur.” Toen de productie in 2016 gepubliceerd werd, was Viceland een nieuw kanaal waar nog niet veel mensen toegang tot hadden. Daarom werd de productie niet door zo veel mensen bekeken als Gruzuk en zijn team gehoopt hadden. “De VR-versie werd aangeboden op een paar festivals en evenementen. Mensen vonden dat erg leuk, maar ik denk dat de distributie toch wel een van de grootste problemen van VR is. Hoe krijgen mensen toegang? Hebben ze een headset? Dat zijn obstakels waar we nu ook nog mee te maken hebben.”

Cut-Off bekijk je hier.

Het beleg van Mosul (Trouw)

Global Warming, Sides and Effects (Associated Press)

Civilisations AR (BBC)

The Deported (JOVRNALISM)

Niemand is immuun (De Gelderlander)

Beleef de Nachtwacht (NTR)

Live Journalism (De Balie)

De sappige speechgenerator (NOS op 3)

Notes on Blindness (ARTE)

Dans la peau d’un prématuré (ARTE / Al Jazeera)

De Verwarde Man (KRO-NCRV)

The party (The Guardian)

An ordinary day in North Korea (CNN)

Hier bewaart Facebook je persoonlijke gegevens (VRT)

Rondkijken in de studio van het jeugdjournaal (NOS Jeugdjournaal)

Inside a Women’s prison in Madagascar (BBC)

Dreaming In Za’atari: Stories after Syria (Al Jazeera)

Over grenzen (De Volkskrant)

Fire Rescue (BBC)

6x9 (the Guardian)

Cut off (Vice Canada)

Houd mij op de hoogte

Op basis van dit onderzoek verschijnen drie wetenschappelijk papers:

Een inhoudsanalyse van het soort immersieve producties dat journalisten wereldwijd maken (gepubliceerd in Journalism, 2020), kun je hier downloaden.

Een paper over het effect van immersieve journalistiek op de gebruiker, gebaseerd op drie experimenten, is momenteel in productie.

Een paper over vijftien interviews met immersieve makers en experts en hun visie op het gebruik van emotie in de journalistiek wordt ook op dit moment geschreven. 

Wil je op de hoogte gehouden worden over deze publicaties? Mail ons dan op journalismlab@hu.nl

Een first person verhaal: The Party (The Guardian)

Een third person verhaal: Fire Rescue (BBC)

De Noord-Zuidlijn (De Volkskrant)

Apollo 11 Moon Landing (TIME)

In de krochten van poptempel Paradiso (De Volkskrant)

RYOT (Karen Palmer)

Disappearing Oasis (Al Jazeera)

Syria's Silence (VRT)

Blind Light: Relive the Great American Eclipse (ABC News)

Rondkijken in de Bijlmerbajes (NOS op 3)

Ryad's War Oil (VRT)

Paris Terror (WDR)

We Wait (BBC)

Onzichtbaar Nederland (VPRO)

Kiya (Emblematic Group)

Over het project

Van 2018 tot 2020 deden Kiki de Bruin, Yael de Haan en Nele Goutier onder begeleiding van Anne Nienhuis onderzoek naar immersieve journalistiek – een vertelvorm die de gebruiker onderdompelt in het verhaal. Op zoek naar praktische toepasbare, wetenschappelijk onderbouwde kennis, sloegen vier publieke mediaorganisaties (KRO-NCRV, NOS, NTR, VPRO) en vier kennisinstellingen (Universiteit van Amsterdam, Universiteit van Wenen, Instituut Beeld en Geluid en JournalismLab) de handen ineen. Tezamen zochten zij uit uit welke componenten een immersief verhaal precies bestaat, hoe dit wordt toegepast in de praktijk, hoe makers tegen hun beslissingen in het productieproces aankijken en hoe gebruikers erop reageren, zowel bewust als onbewust. Hierbij werd meerdere kwantitatieve en kwalitatieve methoden gecombineerd: literatuuronderzoek, inhoudsanalyse, interviews, experimenten en focusgroepen. Twee jaar lang hielden de onderzoekers hun bevindingen bij in een serie blogs. Momenteel wordt op basis van de resultaten een honoursprogramma ontwikkeld voor studenten van de opleidingen Journalistiek en Cross Media Design aan de Hogeschool Utrecht.

Over Journalismlab

JournalismLab is een lectoraat van de Hogeschool Utrecht, met de officiële naam Kwaliteitsjournalistiek in Digitale Transitie. Ons onderzoek is altijd praktijkgericht. Dat wil zeggen dat we samen werken met praktijkpartners om via wetenschappelijke methoden tot antwoorden op vragen die leven in de journalistieke praktijk te komen. Meer informatie over JournalismLab, huidige en eerdere projecten vind je op www.journalismlab.nl.