Skip to content

“De audio trekt je er echt in”

In juli 2018 publiceerde de Volkskrant een 360-special over de Noord-Zuidlijn in Amsterdam. Daarin kun je alle stations van de Noord-Zuidlijn bekijken, onder én boven de grond. Ook worden er verhalen verteld van betrokkenen.

Als newsroom developer op de crossmediaredactie van de Volkskrant, wilde Martijn Eerens wilde al langere tijd iets doen met 360-gradenbeeld: “Het leek me interessant om dit voor een groot journalistiek medium te doen en te kijken of het iets is wat mensen meer biedt dan alleen maar een lap tekst, een foto of een filmpje.” Tijdens een brainstormsessie op de crossmediaredactie werd besloten dat de Noord-Zuidlijn zich goed zou kunnen lenen als onderwerp. “Voor de metrolijn geopend werd, had niemand het nog gezien. Op deze manier konden we mensen alvast laten rondkijken, wat we echt iets vonden toevoegen aan de productie.”

“Voor de metrolijn geopend werd, had niemand het gezien. Op deze manier konden we mensen alvast laten rondkijken, wat echt iets toevoegde”

Schaal van 0 tot 100
Volgens Eerens omvat immersiviteit alles wat de gebruiker onderdompelt in het verhaal. “Als ik immersiviteit zou indelen op een schaal van 0 tot 100, dan is virtual reality (VR) 100. Door VR zit je helemaal in het verhaal.” De productie De Noord-Zuidlijn is geen VR. Wat maakt deze special immersief? “Een 360°-productie plaatst je in de ruimte. Je kunt rondkijken en het perspectief kiezen. Op de schaal die ik noemde, zitten we in elk geval tussen de 35 en 50. Ik zie het als een soort Google Streetview, waarin je zelf een pad kiest en ondertussen de optie hebt om te luisteren naar verhalen.”

De 360-special over de Noord-Zuidlijn is in vrij korte tijd gemaakt. Eerens en zijn team hebben in totaal drie weken aan de productie gewerkt – van idee tot lancering. Ze zijn begonnen met uitzoeken welke content geschikt was voor de productie, want behalve beeld wilde het team ook tekst en audio in de productie verwerken. “Uiteindelijk zijn we uitgekomen op twee soorten verhalen die gemaakt konden worden”, vertelt Eerens. “Eén verhaal zou gaan over de kunst die in de stations te zien is, het andere over wat het effect is op de buurt wanneer er een metrostation komt. Dus als je in de productie buiten de stations bent, hoor je mensen uit de buurt iets vertellen en als je binnen bent, hoor je verhalen over de verschillende kunstwerken.”

Mobile first
De productie bestaat uit een interactieve kaart, 360-gradenfoto’s en audiofragmenten. “Daarhebben we voor gekozen, omdat we wilden dat dingen aanklikbaar zijn. Dat is met 360-gradenvideo’s lastiger. Het kan allemaal wel, maar niet binnen drie weken. Wat ook zo is: we werken altijd mobile first. De meeste mensen, 60% van de bezoekers, komen via de telefoon op onze site. Dus het hele ding moet ook gewoon op je telefoon werken en dan is 360-video is veel te zwaar. Van sommige plekken hebben we ook videobeelden gedraaid, bijvoorbeeld op het centraal station, om te kijken of dat iets zou toevoegen. Maar dat was niet het geval. Eigenlijk maakt de audio het verhaal, die trekt je er echt in. Dus het beeld dient als frame, en de zorgt dat je er diep in zit.”

Bij de hand
En de interactiemogelijkheden? “We hebben gemerkt dat je mensen bij de hand moet nemen, anders snappen ze er helemaal niks van. We beginnen daarom altijd met een soort landingspagina. Want als je mensen meteen in zo’n productie laat duiken, zeker als het iets is wat ze niet kennen zoals panoramabeelden waar je doorheen klikt, dan zijn mensen gewoon verloren. Wat belangrijk is, is dat mensen op alle mogelijke manieren door het verhaal kunnen. Het maakt niet uit waar je als eerst op klikt.”

“We hebben gemerkt dat je mensen bij de hand moet nemen, anders snappen ze helemaal niks van interactiemogelijkheden”

Verbeterpunten
Bij eerdere producties, zoals In De Krochten Van Paradiso, werd duidelijk dat niet alle journalisten gewend zijn om teksten te schrijven speciaal voor interactieve omgevingen, vertelt Eerens. “Wat soms gebeurde is dat we hele lappen tekst ontvingen, die wij op één of andere manier moesten verwerken. Voorafgaand aan dit project zijn we daarom met elkaar gaan zitten en hebben bepaald waar de korte teksten moesten komen en hoe precies. In een organisatie die vooral op lange teksten is gericht, was dat iets wat niet iets wat aanvankelijk vanzelf ging.” Eerens is erg tevreden met het eindresultaat van de productie, maar ziet ook verbeterpunten. “Wat ik een volgende keer anders zou doen, is vooral meer tijd inplannen. Ook zou ik een script speciaal voor de immersieve productie schrijven. Dat is deze keer vanuit tijdsgebrek niet gebeurd. Gelukkig pakte het goed uit.” Op dit moment is Eerens bezig met een productie met webVR. “Deze werkt gewoon in de browser, maar je kunt ook een VR-bril opzetten en naar de URL gaan, zodat het echt helemaal immersief is. Dat is eigenlijk wat ik ook graag had willen doen met de 360-special van de Noord-Zuidlijn.”

De productie over de Noord-Zuidlijn bekijk je hier.

Het beleg van Mosul (Trouw)

Global Warming, Sides and Effects (Associated Press)

Civilisations AR (BBC)

The Deported (JOVRNALISM)

Niemand is immuun (De Gelderlander)

Beleef de Nachtwacht (NTR)

Live Journalism (De Balie)

De sappige speechgenerator (NOS op 3)

Notes on Blindness (ARTE)

Dans la peau d’un prématuré (ARTE / Al Jazeera)

De Verwarde Man (KRO-NCRV)

The party (The Guardian)

An ordinary day in North Korea (CNN)

Hier bewaart Facebook je persoonlijke gegevens (VRT)

Rondkijken in de studio van het jeugdjournaal (NOS Jeugdjournaal)

Inside a Women’s prison in Madagascar (BBC)

Dreaming In Za’atari: Stories after Syria (Al Jazeera)

Over grenzen (De Volkskrant)

Fire Rescue (BBC)

6x9 (the Guardian)

Cut off (Vice Canada)

Houd mij op de hoogte

Op basis van dit onderzoek verschijnen drie wetenschappelijk papers:

Een inhoudsanalyse van het soort immersieve producties dat journalisten wereldwijd maken (gepubliceerd in Journalism, 2020), kun je hier downloaden.

Een paper over het effect van immersieve journalistiek op de gebruiker, gebaseerd op drie experimenten, is momenteel in productie.

Een paper over vijftien interviews met immersieve makers en experts en hun visie op het gebruik van emotie in de journalistiek wordt ook op dit moment geschreven. 

Wil je op de hoogte gehouden worden over deze publicaties? Mail ons dan op journalismlab@hu.nl

Een first person verhaal: The Party (The Guardian)

Een third person verhaal: Fire Rescue (BBC)

De Noord-Zuidlijn (De Volkskrant)

Apollo 11 Moon Landing (TIME)

In de krochten van poptempel Paradiso (De Volkskrant)

RYOT (Karen Palmer)

Disappearing Oasis (Al Jazeera)

Syria's Silence (VRT)

Blind Light: Relive the Great American Eclipse (ABC News)

Rondkijken in de Bijlmerbajes (NOS op 3)

Ryad's War Oil (VRT)

Paris Terror (WDR)

We Wait (BBC)

Onzichtbaar Nederland (VPRO)

Kiya (Emblematic Group)

Over het project

Van 2018 tot 2020 deden Kiki de Bruin, Yael de Haan en Nele Goutier onder begeleiding van Anne Nienhuis onderzoek naar immersieve journalistiek – een vertelvorm die de gebruiker onderdompelt in het verhaal. Op zoek naar praktische toepasbare, wetenschappelijk onderbouwde kennis, sloegen vier publieke mediaorganisaties (KRO-NCRV, NOS, NTR, VPRO) en vier kennisinstellingen (Universiteit van Amsterdam, Universiteit van Wenen, Instituut Beeld en Geluid en JournalismLab) de handen ineen. Tezamen zochten zij uit uit welke componenten een immersief verhaal precies bestaat, hoe dit wordt toegepast in de praktijk, hoe makers tegen hun beslissingen in het productieproces aankijken en hoe gebruikers erop reageren, zowel bewust als onbewust. Hierbij werd meerdere kwantitatieve en kwalitatieve methoden gecombineerd: literatuuronderzoek, inhoudsanalyse, interviews, experimenten en focusgroepen. Twee jaar lang hielden de onderzoekers hun bevindingen bij in een serie blogs. Momenteel wordt op basis van de resultaten een honoursprogramma ontwikkeld voor studenten van de opleidingen Journalistiek en Cross Media Design aan de Hogeschool Utrecht.

Over Journalismlab

JournalismLab is een lectoraat van de Hogeschool Utrecht, met de officiële naam Kwaliteitsjournalistiek in Digitale Transitie. Ons onderzoek is altijd praktijkgericht. Dat wil zeggen dat we samen werken met praktijkpartners om via wetenschappelijke methoden tot antwoorden op vragen die leven in de journalistieke praktijk te komen. Meer informatie over JournalismLab, huidige en eerdere projecten vind je op www.journalismlab.nl.